Mars’ta Sıvı Su Bulundu!
Hakemli dergi Nature Astronomy‘de Perşembe günü erken saatlerde yayımlanan bir araştırmaya göre, Mars’ta sıvı su varlığı tespit edilmiştir. Mars, Dünya gibi, her iki kutbunda da kalın su buzulları barındırmaktadır. Ancak uzun bir süre boyunca, Mars’taki bu buzların katı durumda olduğu düşünülmüştü.
Cambridge Üniversitesi öncülüğündeki uluslararası bir araştırma ekibi, Mars’ın güney kutup buzulunun altında sıvı su bulunduğuna dair ilk bağımsız kanıt dizisini rapor etmektedir. Araştırmacılar, Mars yüzeyinin şeklinin uzay aracı lazer altimetre ölçümleri kullanılarak buz tepesinin yüksekliğindeki ince desenlerini belirlediler. Bu modeller, buz örtüsünün altındaki bir su kütlesinin yüzeyi nasıl etkileyebileceğine dair bilgisayar modeli tahminleriyle örtüşmektedir.
Cambridge’deki Scott Polar Araştırma Enstitüsü’nden profesör ve araştırma lideri Neil Arnold, “Yeni topografik kanıtlar, bilgisayar modelimizin sonuçlarının ve radar verilerinin birleşimi, Mars’ta en az bir buzul altı sıvı su alanının varlığını çok daha olası hale getiriyor. Bu durum, Mars’ın hala jeotermal olarak aktif olduğunu düşündürmektedir, zira bu buz örtüsünün altındaki suyu sıvı halde tutmak için bu gereklidir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Buzul altı göller, Dünya’nın yüzey topografyası üzerinde belirgin etkilere sahiptir. Başka bir deyişle, bu göllerin üzerindeki buz tabakasının şekli, gölün varlığına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Buzul altı göllerde bulunan su, buz tabakası ile yatağı arasındaki sürtünmeyi azaltarak, yerçekiminin etkisi altında buzun akış hızını artırmaktadır. Bu da nihayetinde, buz tabakasının yüzey şeklinin değişmesine yol açmaktadır. Su, genellikle buz tabakasında bir çöküntü ve akıntının daha alt kısımlarında buna karşılık gelen yükseltilmiş alanlar oluşturur.
Avrupa Uzay Ajansı’nın MARSIS adlı buza nüfuz eden radarına sahip olan Mars Express uydusundan 2018 yılında elde edilen veriler, Kızıl Gezegenin güney kutbundaki buz örtüsünün tabanında radar sinyalini yansıtan bir alan tespit etmiştir. Bu bulgu, altında sıvı su bulunduğu şeklinde yorumlanmıştır.
Ekip, radar sinyalinin tanımlandığı yüzey topografyasını NASA’nın Mars Global Surveyor uydusundan gelen verilerle inceledi. Bulgular, Dünya’daki buzul altı göllerde gözlemlenen yüzey dalgalanmalarına benzer yapılar göstermektedir. Araştırmacılar, bu dalgalanmanın buzun altındaki sıvı suyun varlığından kaynaklanıp kaynaklanmadığını test etmek için çeşitli simülasyonlar gerçekleştirmiştir.
Bunu yapmak amacıyla, Mars’taki buz akışının bilgisayar modeli simülasyonları yapılmış, gezegenin özel koşullarına uyum sağlanmış ve ardından gezegenin içinden gelen jeotermal ısı değiştirilmiştir. Simüle edilen buz yüzeyi, gerçek buz örtüsü yüzeyinde gözlemlenenlere şekil ve boyut açısından benzer dalgalanmalara neden olmuştur. Genel olarak bu kanıtlar, Mars’ın güney kutup buz örtüsünün altında, jeotermal ısıtma ile sıvı halde tutulan, gezegenin yeraltında yakın zamanda meydana gelen magmatik aktivite nedeniyle sıvı halde olabilecek su bulunduğunu göstermektedir.
