NASA’nın Mars’taki Bunsen Zirvesi Keşfi
NASA, adını Wyoming’deki Yellowstone Milli Parkı’ndaki zirveden alan, “Bunsen Zirvesi” olarak bilinen Mars’taki ilginç kayayı yakından inceliyor. Bu kaya, Perseverance keşif aracının, kayayı ilk kez fotoğrafladığı andan itibaren NASA bilim insanlarının dikkatini çekmişti.
NASA, keşiften kısa bir süre sonra yaptığı açıklamada, bu kayanın “çevresindeki araziden yüksek durması ve sol yüzünde dikkat çekici bir yüzey dokusuna sahip olması nedeniyle ilgi çekici” olduğunu belirtti. Ayrıca, “Kayanın görüntüsündeki dikkate değer diğer bir özellik ise, gezicinin hemen önündeki neredeyse dikey yüzüydü. Dikey bir yüz, birkaç nedenden dolayı bilim ekibinin ilgisini çekiyor: Birincisi, bir kayanın dikey yüzü, kayada meydana gelebilecek kimyasal veya fiziksel tabakaların enine kesit görünümünü sunabilir. İkincisi, dikey bir yüz genellikle daha az tozla kaplıdır, bu da bilimsel araçlarımız için olumlu bir durumdur.” şeklinde ifadeler kullandı.
Perseverance, 11 Mart’ta spektrometrelerini kullanarak “neredeyse saf” silika ile bir arada bulunan %75 karbonat tanelerinin varlığını tespit ettikten sonra, analiz için 1,7 metreye 1 metrelik kayadan bir örnek almak amacıyla sondaj aletini devreye soktu. Perseverance’ın görevlerinin büyük bir kısmı, antik mikrobiyal yaşamın izlerini barındırabilecek kaya ve toprak örneklerini toplamaktır ve bu tür kayalar, bu izleri bulmak için en iyi fırsat olabilir.
Kaliforniya Pasadena’daki Caltech’teki Perseverance proje bilimcisi Ken Farley, “Basitçe ifade etmek gerekirse, Jezero Krateri’ni araştırmaya başladığımızda, bulmayı umduğumuz türdeki kaya buydu” diyerek heyecanını dile getirdi. Farley, “Yeni örneklediğimiz kayadaki minerallerin neredeyse tamamı sudan oluşuyordu; Dünya’da, suyun etkisiyle biriken mineraller genellikle eski organik materyalleri ve biyolojik izleri korumada başarılıdır. Bu kaya, oluştuğu dönemde mevcut olan Mars iklim koşulları hakkında da önemli bilgiler verebilir.” şeklinde ekledi.
Daha fazla analiz yapılması gerekmekle birlikte, ekip, kayanın eski bir gölün parçası olabileceğine inanmaktadır. West Lafayette, Indiana’daki Purdue Üniversitesi’nden Perseverance bilim insanı Briony Horgan, “Hala kenarları araştırıyoruz ve veri toplamaya devam ediyoruz, ancak şimdiye kadar elde edilen bulgular, buradaki kayaların eski bir gölün kıyılarında oluştuğu hipotezimizi destekleyebilir.” dedi. Horgan, ayrıca “Bilim ekibi, karbonat ve silika oluşturmanın başka yolları olabileceğinden, Kenar Birimi’nin kökenine dair alternatif teorileri de değerlendiriyor. Ancak bu kaya nasıl oluşmuş olursa olsun, bir örnek almak gerçekten heyecan verici.” şeklinde de sözlerine devam etti.
Perseverance, Jezero Krateri boyunca örnek toplamaya devam edecek ve çok daha eski kayaları içerebileceği düşünülen “Parlak Melek” olarak adlandırılan bir bölgeye doğru yola çıkacak. Eğer her şey planlandığı gibi ilerlerse, bu örnekler 2028’de gezegene geri dönecek bir örnek toplama misyonuyla Dünya’ya ulaştırılacak.
