Sahra’nın Gözü: Richat Yapısı
Sahra Çölü’nün batısında, Moritanya sınırları içerisinde yer alan Adrar platosunda bulunan Richat Yapısı, uzaydan bakıldığında etkileyici bir doğal oluşum olarak dikkat çekmektedir. Bu yapıya, “Sahra’nın Gözü” da denmektedir. Birçok kişi bu olağanüstü yapının güzelliklerini deneyimleme şansına sahip olamasa da, Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) zaman zaman bu bölge üzerinden geçerken çektiği görüntüleri paylaşarak meraklıların ilgisini çekmektedir.
Son paylaşılan görüntüler, UUİ’nin 17 Temmuz’da Dünya’nın 411 kilometre üzerinde, Kuzeybatı Afrika’daki Moritanya’ya bakarken kaydedildi. Yaklaşık 40 kilometre çapındaki bu jeolojik oluşum, uzaydan bakıldığında adının kaynağını net bir şekilde gözler önüne seriyor. Yapının eşmerkezli halkaları, gerçekten de çölün ortasındaki dev bir göz şeklinde görünmesine olanak tanıyor. Ancak bu yapı, uzaya bakan dev bir yaratığın gözü gibi görünse de, aslında efsanevi bir canlının varlığını işaret etmiyor.
Richat Yapısı’nın kökeni, uzun süredir bilim insanları arasında tartışma konusu olmuştur. İlk başta, bazı teoriler bu olağanüstü yapının, “küçük yeşil adamlardan” ziyade, genellikle Dünya yüzeyine çarptıktan sonra geride benzer dairesel özellikler bırakan meteorların büyük bir örneği olabileceği ihtimalini öne sürmüştü. Ancak 2014 yılında yapılan bir araştırma, tamamen farklı bir bakış açısını destekledi ve bu yapının uzaydan gelen bir kaynakla değil, Dünya’nın içindeki jeolojik olaylarla oluştuğu önerildi.
Bu yeni teoriye göre, “magmanın girişi” olarak adlandırılan bir olay, kayayı yukarı doğru iterek yükseltilmiş bir kubbe veya kubbeli antiklinal formunu oluşturdu. Zamanla, kubbenin üst kısmını oluşturan farklı kaya türleri (mağmatik ve tortul) aşınarak, bir tarafında dik bir eğim, diğer tarafında ise hafif bir eğim bulunan, cuestas olarak adlandırılan bir dizi dairesel sırt bıraktı. Bu süreç, Richat Yapısı’nın günümüzdeki eşsiz görünümünü kazanmasında önemli bir rol oynamıştır.