Rusya Uzay Ajansı’nda Önemli Değişiklik
Rusya hükümeti, yakın zamanda gerçekleştirdiği bir açıklama ile Dmitry Rogozin’in Roscosmos’daki görevinden alındığını ve onun yerine Rusya’nın başbakan yardımcısı Yury Borisov’un atandığını duyurdu. Kremlin tarafından yapılan kısa açıklamada, bu kararın hemen yürürlüğe girdiği belirtildi.
Dmitry Rogozin’in görevden alınma kararı, Avrupa Uzay Ajansı’na karşı sert bir üslupla yaptığı açıklamalar ve Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki robot kola erişimi sınırlama tehdidi sonrasında geldi. Rogozin’in bu son çıkışı, uzun bir süre boyunca yaptığı çeşitli tehditlerin ve aldığı tartışmalı kararların yalnızca bir parçasıydı. Roscosmos’un lideri olduğu süre boyunca oldukça çalkantılı bir dönem geçiren Rogozin, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte durumu daha da sertleştirdi.
Rogozin, devam eden savaşı destekleyen açıklamalar yaparak ABD ve Avrupa’nın Rusya’ya yönelik yaptırımlarına karşı durdu. Bu bağlamda, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (UUİ) çekilme yönündeki tehditlerini artırarak Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve NASA ile yıllardır süregelen işbirliğini tehlikeye attı. Bu haftanın başlarında, uzay istasyonundaki Rus kozmonotlarına, uzay istasyonunun Rus bölümüne bağlı olan Avrupalı yeni robot kol üzerindeki çalışmaları durdurmaları talimatını verdi.
Eylül ayında fırlatılması planlanan ExoMars görevinde Roscosmos ile işbirliğini resmi olarak sonlandırmasının ardından ESA’yı Mars görevini “sabote etmek” ile suçladı. Ayrıca, Roscosmos’un resmi Telegram kanalında, üç kozmonotun Rusya tarafından desteklenen Ukrayna bölgelerinin bayraklarını tutarken çekilmiş bir fotoğraf paylaştı. Bu paylaşımın ardından NASA, UUİ’de bayrakların gösterilmesini ve bunu Dünya üzerindeki politikaya alet edilmesini kınayan bir açıklama yaptı; ancak UUİ işbirliğini sürdürmek amacıyla Rus uzay ajansı ile genel olarak diplomatik ilişkilerini devam ettirdi.
Ukrayna ile savaş başlamadan önce de Rogozin yönetimindeki Roscosmos, NASA’ya karşı bazı olumsuz iddialarda bulunmuştu. Örneğin, 2018 yılında ismi açıklanmayan bir Roscosmos yetkilisi tarafından yapılan bir açıklamada, bir NASA astronotunun Soyuz uzay aracını sabotaj ettiği ve bu durumun UUİ’de bir hava sızıntısına yol açtığı öne sürülmüştü. Ukrayna ile savaşın başlamasıyla birlikte gerginlikler daha da tırmandı. ABD Başkanı Joe Biden’in Rusya’ya karşı uygulanacak uluslararası yaptırımların uzay programını da etkileyeceğini ifade ettiği Şubat ayının ardından Rogozin’in savaşa verdiği destek daha da belirgin hale geldi.
Rogozin, Twitter üzerinden “NASA ile profesyonel ilişkimizi gerçekten çok değerli buluyorum, fakat bir Rus ve bir Rusya vatandaşı olarak, ülkeme karşı zaman zaman açıkça düşmanca olan ABD politikalarından son derece rahatsızım” şeklinde bir mesaj paylaştı. Rogozin’in Roscosmos’taki görevinden alınması, NASA ve ESA ile ilişkilerin daha da kötüleşmesini önlemek ve en azından uzayda barışçıl ilişkilerin devamını sağlamak amacıyla yapılmış olabilir. Ancak, Yuri Borisov’un bu konudaki tutumunun nasıl olacağı henüz belirsizliğini koruyor ve zamanla netlik kazanacaktır.
