Takvimlerin Tarihçesi ve Gregoryen Takvimi

Takvimlerin Tarihçesi

Bugün kullandığımız takvim, tarih boyunca birçok değişikliğe uğramıştır ve her zaman mevcut haliyle kullanılmamıştır. Örneğin, MÖ 5’te insanlar “milat” kavramını dahi sorgulamıyorlardı. Takvimler, siyasi nedenlerden ve yılın doğasına dair daha doğru bir anlayış geliştirmek amacıyla zamanla evrim geçirmiştir. 1582 yılında Papa Gregory XIII, Gregoryen takvimini resmen kullanıma sunmuştur. Daha öncesinde, Roma İmparatorluğu ve Avrupa’nın büyük bir kısmı, Julius Caesar’ın MÖ 45’te tanıttığı Jülyen takvimini kullanmaktaydı.

Jülyen takvimi başlangıçta oldukça işlevsel görünse de, MS 325’te yapılan İznik Konsili’nde Paskalya’nın tarihinin belirlenmesinde sorunlar yaşanmıştır. İznik Konsili, ilkbahar ekinoksundan sonraki ilk dolunayın ardından gelen ilk Pazar gününü Paskalya olarak belirlemiştir. Ancak birkaç yüzyıl sonra, bu konsilin belirlediği ilkbahar ekinoksu tarihi (21 Mart), gerçek ilkbahar ekinoksundan sapmaya başlamıştır. Jülyen takviminde her dört yılda bir fazladan bir gün eklenmesiyle artık yıl uygulanmasına rağmen, gerçek güneş yılı 365,24219 gün olduğundan, Jülyen takvimi her 314 yılda bir gün kazanmaktaydı. Bu durum, takvimdeki tarihlerle mevsimlerin uyumsuz hale gelmesine sebep olmuştur.

Gregoryen takviminin benimsenmesiyle birlikte, ekinoks ve gündönümünün tarih ve hareketlerini düzeltmek adına dünyanın bazı günleri atlaması gerektiğine karar verilmiştir. Hıristiyan takvimindeki önemli olaylardan kaçınmak amacıyla, Ekim ayının seçilmesiyle birlikte 4 Ekim’deki Aziz Francis Assisi Bayramı’ndan sonra, takvim Gregoryen sistemine geçiş yaparak 15 Ekim’e sıçramıştır. Bu değişiklikler sırasında Papa Gregory, tarihi 13 gün kaydırma gereği duydu, fakat matematikçiler ve bilim insanlarının hesaplamaları sonucunda yalnızca 10 günlük bir kayma uygulanmıştır.

Katolik kilisesi, Gregoryen takvimini 1582’de kabul etmesine rağmen, bu takvimi ilk benimseyenlerden biri olmuştur. Bu durum, iki farklı takvim kullananlar arasında büyük farklılıklara yol açmıştır. Daha sonra, Gregoryen takvim sistemini benimseyen ülkeler arasında İngiltere, ABD ve Kanada 1752 yılında daha fazla gün atlamak zorunda kaldı. Türkiye ise 1926 ve 1927 yıllarında 13 gün kaybetmiştir.