Dünya’nın Şekli Üzerine Yeni Teoriler
Dünyanın yuvarlak olduğu bilgisi, genel olarak herkes tarafından kabul edilen bir gerçektir; ancak, son zamanlarda bilim insanları, Dünya’nın geçmişte bir küre olmayabileceğini öne sürmeye başladı. Aslında, yapılan araştırmalar, Dünya’nın yaşamının çok erken dönemlerinde bir tür pita ekmeği gibi, düz ve yukarıdan basık bir elips formuna sahip olabileceğini göstermektedir. Bilim insanları daha önce, ‘protoplanetlerin’ yani yıldızların etrafında yeni oluşmuş genç gezegenlerin, küresel bir yapıya sahip olacağı varsayımında bulunuyordu. Bu varsayımı test etmek amacıyla, Central Lancashire Üniversitesi’nden araştırmacılar, gezegenlerin yıldızların etrafındaki gaz disklerinden nasıl oluştuğunu simüle etti.
Yapılan gelişmiş süper bilgisayar simülasyonları, yeni oluşan gezegenlerin, küre ya da yuvarlak bir şekil yerine, alttan ve üstten basık bir elips formunda olabileceğini ortaya çıkardı. Bu durum, gezegen oluşumu konusundaki bilgimizi köklü bir şekilde değiştirebilir.
Böyle Bir Bilgi Neden Tespit Edilemedi?
Peki, bu tür bir bilgi neden bugüne kadar tespit edilemedi? Bilim insanları, ilk kez simülasyonlarında yeni doğan gezegenlerin üç boyutlu şekillerini hesaplamaya başladılar. Araştırmanın ortak yazarı Dr. Dimitris Stamatellos, “Simülasyonda, Smarties’e (“bonibon” benzeri bir şekerleme markası) oldukça benzeyen yassı sferoidler olduğunu gördüğümüzde büyük bir şaşkınlık yaşadık. Uzun bir süredir gezegen oluşumu üzerine çalışıyoruz, ancak daha önce simülasyonlarda gezegenlerin şekillerini incelemeyi düşünmemiştik. Her zaman küresel olduklarını varsaymıştık.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Gözlemleyebildiğimiz gezegenlerin çoğu, ya küre şeklindedir ya da en azından buna çok yakındır. Örneğin, Dünya’nın kutuplarından yaklaşık %0,3 oranında, Jüpiter’in %6 oranında ve Satürn’ün %10 oranında basık olduğu belirlenmiştir. Ancak, teleskoplarımızın tespit ettiği gezegenlerin hepsi, gözlemlenen şekil olarak küre formundadır. Peki, evrende hiç yeni doğmuş ve pide döner şeklinde bir gezegen yok mu? Onları neden göremiyoruz?
Görünüşe göre, bilim insanları artık bu tür gezegenleri aramaya başlayacak. Eğer canlı bir “pide döner gezegen” keşfetmeyi başarabilirlerse, gezegen oluşumuna dair tüm bilgilerin yeniden gözden geçirilmesi gerekecek. Bu durum, astrofizik ve gezegen bilimi alanında devrim niteliğinde bir değişim yaratabilir.
