Deneysel bir karaciğer büyütme tedavisi, insanlarda şimdiye kadarki en büyük testiyle karşı karşıya geliyor. Biyoteknoloji şirketi LyGenesis, bu hafta yaptığı açıklamada, bir bireyin lenf düğümlerinde minyatür karaciğerlerin büyütülmesi amacıyla geliştirilen terapisinin II. Aşama denemesinin başladığını duyurdu. Eğer bu tedavi beklenildiği gibi sonuç verirse, hayatı tehdit eden karaciğer hastalığı çeken ve geleneksel nakil yöntemleri için uygun olmayan birçok kişinin yaşamını kurtarma potansiyeline sahip olabilir.
Bu yenilikçi tedavi, LYG-LIV-001 adıyla anılmakta ve genellikle nakil için uygun bağışlanan karaciğerlerden elde edilen hücreleri kullanmaktadır. Belirli bir süreç dahilinde, bu karaciğerlerden hepatosit adı verilen hücreler toplanmakta ve bir çözelti içinde süspanse edilmektedir. Ardından, bu hücreler, minimal invaziv cerrahi ve endoskopik ultrason teknikleri kullanılarak alıcının üst karın bölgesindeki lenf düğümlerine nakledilmektedir.
Lenf düğümleri, buradan itibaren, hepatositlerin büyümesine ve ektopik (vücuttaki normal konumunun dışındaki) karaciğer dokusunda işlevsel hale gelmesine yardımcı olan canlı “biyoreaktörler” olarak işlev görmesi beklenmektedir. LyGenesis, LYG-LIV-001’in son dönem karaciğer hastalıkları ve ciddi bir kronik organ hasarı durumu olan ESLD (End Stage Liver Disease) için onay almayı hedeflemektedir. ESLD ile uzun yıllar yaşamak mümkün olsa da, bu hastalığın yıllık tüm ölümler arasında yaklaşık %2’lik bir orana yol açtığı tahmin edilmektedir.
Karaciğer nakli, etkili bir tedavi yöntemi olabilir; ancak bu duruma sahip birçok kişi organ alıcısı olma kriterlerini karşılamamaktadır. Her yıl, yeni bir karaciğer bekleyen hastaların yaklaşık %17’sinin, listeye alındıktan sonra hayatını kaybettiği gözlemlenmektedir.
Salı günü LyGenesis, faz II denemesindeki ilk ESLD hastasının LYG-LIV-001 denemesine başladığını bildirdi. LyGenesis CEO’su Michael Hufford, yaptığı açıklamada, “Bu terapi, ESLD hastalarının kendi vücutlarında yeni ve fonksiyonel ektopik karaciğerler geliştirmesine yardımcı olarak, potansiyel olarak dikkate değer bir rejeneratif tıp dönüm noktası olacaktır” dedi. Ayrıca, “Çalışmamız başarılı olursa ve FDA onayı alırsak, allojenik hücre tedavimiz, bağışlanan bir karaciğerin düzinelerce ESLD hastasını tedavi etmesini mümkün kılacak ve bu da mevcut organ arz-talep dengesizliğinin hastalar lehine değişmesine katkıda bulunacaktır.” şeklinde ekledi.
Ancak bilim insanlarının tedavinin bu ilk hastaya gerçekten yardımcı olup olmadığını öğrenmesi birkaç ay sürecektir. Toplamda 12 hastayı kapsayacak deneyin, 2026’nın başına kadar tamamlanması öngörülmemektedir. Yine de, bu araştırma umudun kaynağı olmaya devam ederse, birçok farklı tedavi seçeneğinin kapısını aralayabilir. LyGenesis ayrıca, böbrekler, timus ve pankreas gibi diğer organları büyütmek amacıyla biyoreaktör teknolojisini geliştirmeye devam etmektedir.
