İnsan Nüfusunun Tarihsel Gelişimi
Dünya üzerinde yaşayan insan sayısının, şimdiye kadar yaşamış ve hayatını kaybetmiş insanların sayısından ne kadar az olduğunu tahmin etmek oldukça kolaydır. Ancak, bugüne kadar kaç insanın hayata veda ettiğini hiç merak ettiniz mi? Sanayileşme ve tarımda yaşanan gelişmeler sayesinde, insan nüfusu son iki yüzyılda önemli ölçüde artış gösterdi. 1900 yılında 1,6 milyar olan insan nüfusu, günümüzde 8 milyarın üzerine çıktı. Bu durum, bu fikri makul hale getiriyor. Belki de gelecekte, bir noktada nüfusun çok hızlı artmasıyla, yaşayanların sayısının ölülerden fazla olduğunu düşüneceğiz. Ancak mevcut veriler ve tahminler ışığında bu durumun pek olası olmadığı görülüyor.
1800’lü yıllara gelindiğinde nüfus verileri daha iyi bir hale geldi. ABD merkezli Nüfus Referans Bürosu’ndan (PRB – Population Reference Bureau) Wendy Baldwin, 2012 yılında BBC ile yaptığı bir röportajda şunları ifade etti: “Kayıtları yazmaya başladığımızda, nüfus sayımlarını yaptığımızda ve ülkeler vergi toplamaya başladığında, kanıtlar da geliştirmeye başlarsınız.” Modern insanların ilk olarak Afrika’yı 60.000 yıl önce terk ettiği göz önüne alındığında, somut verilerden ziyade sadece tahminlere güvenmemiz gereken oldukça uzun bir dönem olduğunu anlamak zor değil.
PRB, en son nüfus tahminlerini yayınlayarak, “Demir Çağı Fransası’nda (MÖ 800’den yaklaşık MS 100’e kadar) ortalama yaşam süresinin yalnızca 10 veya 12 yıl olduğu tahmin ediliyor” ifadesini kullandı ve devamında “Bu koşullar altında türün hayatta kalabilmesi için doğum oranının 1000 kişi başına 80 canlı doğum olması gerekir.” dedi. Karşılaştırma yapmak gerekirse, günümüzdeki yüksek doğum oranı 1000 kişi başına yaklaşık 35 ila 45 canlı doğumdur ve bu yalnızca Sahra altı Afrika ülkelerinde gözlemlenmektedir.
PRB, tarih ve tarih öncesi dönemlerden elde edilen nüfus tahminlerini kullanarak, zamanla azalan doğum oranlarını yansıtan bir model uyguladı. Bu yöntem, doğum sayısına ve dolayısıyla ölümlere ilişkin kaba bir tahmin sunuyordu. M.Ö. 190.000’den bu yana yaklaşık 117 milyar doğum gerçekleştiği tahmin ediliyor. Bu sayının günümüzde hayatta olan 8 milyar insanın çok üzerinde olduğunu basit bir matematik ile anlayabiliriz.
Araştırmacılar, “Sonuçlarımıza yapabileceğimiz bir eleştiri, yöntemimizin doğum sayısını bir dereceye kadar eksik tahmin etmesi olabilir” diyerek ekliyor: “Önceki dönemde yüksek oranda dalgalanan nüfus artışı yerine sabit bir varsayım, o zamanki ortalama nüfus büyüklüğünü olduğundan düşük tahmin etmemize sebep olabilir.” Bu durum, insan nüfusunun tarihi seyrini anlamak açısından önemli bir tartışma yaratmaktadır.
