James Webb Uzay Teleskopu, evrenin derinliklerine dair çarpıcı ve detaylı görüntüler sunarak bilim dünyasında devrim yaratmaktadır. Kızılötesi dalga boylarında çalışan bu teleskop, uzaktaki galaksilerden tutun da soluk bulutsulara kadar pek çok kozmik yapıyı gözlemleme yeteneğine sahiptir. Ancak, bu harika görüntülerin yanı sıra, teleskopun sunduğu bazı ilginç görsel efektler de bulunmaktadır.
Özellikle daha yakın ve daha parlak yıldızlar, görüntülerde altı büyük ve iki küçük olmak üzere sekiz sivri çıkıntıya sahipmiş gibi görünmektedir. Bu etkileyici özellik, James Webb’in çektiği fotoğrafların hemen tanınmasını sağlamaktadır. Bu sivri çıkıntıların oluşumunun ardında yatan sebep, teleskopun özgün tasarımında gizlidir. Modern astronomide, teleskoplar mercekler yerine ayna sistemleri kullanmaktadır. Bu sistemde, ışık önce birincil aynadan ikincil aynaya yönlendirilir.
James Webb’in ikincil aynası, dairesel bir yapıya sahiptir ve üç ana destek ile sabitlenmiştir. Bu destekler, ışığın geçişini etkileyerek kırınım olarak bilinen bir olguyu meydana getirir. Kırınım, ışık dalgalarının yollarına çıkan engellerden nasıl etkilendiğini ifade eder. İkincil aynanın üç desteği, parlak nesnelerden gelen ışıkta belirgin kırınım çıkıntıları oluşturur. Her bir destek, kendisine 90 derece açıda iki sivri çıkıntı yaratır; bu da toplamda altı sivri çıkıntı anlamına gelir.
Fakat gözlemlenen çıkıntıları saydığımızda, genel olarak altı büyük ve iki küçük olmak üzere toplamda sekiz sivri çıkıntının varlığını görürüz. Bunun nedeni, JWST’nin özgün yapısının bir diğer yönüdür. Teleskopun birincil aynası, 18 altıgen parçadan oluşan bir diziye sahiptir ve bu durum, kırınım özelliklerini etkileyerek daha fazla çıkıntı meydana getirir. Aslında, görünür sivri çıkıntıların en belirgin nedenlerinden biri aynaların şeklidir. Düzgün altıgen yapıya sahip olan bu aynalar, kenarlarıyla en belirgin çıkıntıları oluşturur ve bu çıkıntılar eşit aralıklara sahiptir.
Neden daha fazla çıkıntı yok? Bu noktada, görünür çıkıntı sayısının 12 olmaması, ekibin, aynaların sivri uçlarından dördünü dikmelerin dört sivri ucu ile hizalayarak toplam çıkıntı sayısını sekize indirmesiyle ilgilidir. Gözlemlenen sivri çıkıntıların uçlarının genellikle soluk olduğunu ve bazen kesikli bir çizgi gibi göründüğünü fark edebilirsiniz. Bu durum, kırınımın bir diğer etkisi olan girişim ile ilişkilidir. Girişim, ışık dalgalarının üst üste binmesi durumunda birbirini iptal etme veya güçlendirme durumudur.
