Uzayda Cerrahi Yenilik: spaceMIRA ile İlk Simülasyon
Yaklaşık 1 kilogram ağırlığında bir cyborg cerrah, mikro yerçekimi ortamında uzaktan gerçekleştirilecek tıbbi prosedürlere hazırlanmak amacıyla elastik dokuya benzer lastik bantları keserek uzayda ilk simüle edilmiş cerrahi müdahalesini gerçekleştirdi. CNN’in bildirdiğine göre, spaceMIRA (Minyatürleştirilmiş İn-vivo Robotik Asistan), Dünya’daki bir insan cerrahın, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) simüle edilmiş insan dokusunu kesmek için robotun kollarını kontrol ettiği etkileyici bir gösteri gerçekleştirdi.
Küçük robotik kol, test amacıyla 30 Ocak’ta SpaceX Falcon 9 roketiyle uzay istasyonuna başarıyla fırlatıldı. Dünya’daki altı cerrah, yaklaşık 400 kilometre yükseklikte dönen alçak yörüngedeki ISS’deki robot kolunu uzaktan çalıştırdı. Robotik cerrah, kendisine verilen görevleri yerine getirmeyi başardı. Ancak, CNN’in haberine göre, bu süreçte bir zorluk hala mevcut: Komutların Dünya’dan gönderilmesi ile uzaydaki robot tarafından alınması arasındaki 0,85 saniyelik gecikme.
spaceMIRA’yı test eden cerahlardan biri olan Michael Jobst, CNN ile yaptığı görüşmede “Canlı bir hastada kanama varsa, o kanamayı hemen durdurmak benim sorumluluğum. Ancak kan kaybını görmek ile bu konuda bir şeyler yapmak arasında 800 ila 850 milisaniyelik bir gecikme olması, aslında ‘Tamam, bir Mississippi, iki demeye ve sonra devam edip sorunu çözmeye benziyor’ şeklinde bir duruma yol açıyor,” dedi. Jobst, “Bir ameliyat sırasında beş saniye, sonsuzluk kadar uzun bir süre olabilir ve yarım saniye veya saniyenin küçük bir kısmı bile kritik öneme sahip. Dolayısıyla bu, büyük bir zorluk teşkil ediyor.” şeklinde sözlerine devam etti.
Son testler, robot cerrahın Dünya’daki bir rehberin yardımı olmadan ameliyatları kendi başına gerçekleştirebilmesi için çözümler geliştirmeye yönelik ilk adımların bir parçası olarak dikkat çekiyor. Yeni tıp şirketi Virtual Incision tarafından geliştirilen MIRA, ilk ameliyatını Ağustos 2021’de başarıyla gerçekleştirdi ve bir hastada tek bir kesi ile sağ hemikolektomi prosedürüne yardımcı oldu. Robot cerrah, makas gibi aletleri tutabilen ve dokuyu tutup kesmesine yardımcı olan iki kontrol edilebilir kola sahip.
NASA, daha uzak noktalara uzun süreli uzay uçuşları yapmayı düşünürken, astronotlardan birinin tıbbi bir prosedüre ihtiyaç duyması durumunda ne olacağını merak ediyor. Bu tür senaryolarda, küçük bir cyborg cerrah, uzayda hayat kurtarıcı bir çözüm sunma potansiyeline sahip.
