2022’nin İkinci Güneş Tutulması Bugün Gerçekleşiyor
25 Ekim Salı günü, Asya, Afrika ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde gözlemlenebilecek olan parçalı güneş tutulması, gökyüzü meraklıları için büyük bir heyecan kaynağı. Bu doğa olayı sırasında, Ay, Güneş ve Dünya’nın arasına girerek Güneş’in bir kısmını örtüyor. Parçalı güneş tutulmasında, Güneş diskinin yalnızca bir kısmı karanlıkta kalır ve bu durum, gökyüzünde büyüleyici bir manzara oluşturur. (Yukarıdaki videoda, ışık alanı gündüzü, karanlık alan ise geceyi temsil ediyor. Yuvarlak, hareketli gölge, 25 Ekim’deki parçalı güneş tutulmasının görüleceği alanı gösteriyor.)
1- Güneş Tutulması Nereden İzleniyor?
Güneş tutulması, İzlanda, Avrupa, Kuzeydoğu Afrika, Orta Doğu, Batı Asya, Hindistan ve Batı Çin gibi bölgelerden gözlemlenebilecek. Türkiye’den de bu eşsiz doğa olayını izlemek mümkün olacak.
2- Güneş Tutulması Türkiye’de Saat Kaçta?
Parçalı güneş tutulması, Türkiye saati ile 12:40 ve 15:05 saatleri arasında gerçekleşecek. Bu süreç içinde tutulmanın maksimum evresi 13:50’de olacak ve bu sırada Güneş diskinin yaklaşık %50’sinin örtülmesi bekleniyor. Türkiye’den görülebilecek bir sonraki Güneş Tutulması ise 2 Ağustos 2027 tarihinde parçalı tutulma olarak gerçekleşecek; bu tutulmada Güneş diskinin yaklaşık %80’i örtülecek.
İllere Göre Güneş Tutulması Saatleri
TÜBİTAK, Türkiye’deki bazı illere göre güneş tutulmasının gözlemlenebileceği saatleri ve Güneş diskinin ne kadar örtüleceğini aşağıdaki gibi paylaşıyor. Tutulmayı şahsen görmek, bulunduğunuz yere, zamanlamaya ve hava durumuna bağlıdır. Aşağıdaki linke tıklayarak Timeanddate’in tutulma arama özelliğinden de bulunduğunuz konumdaki tutulma saatini ve izleme süresini öğrenebilirsiniz.
3- Güneş Tutulması Nasıl İzlenir?
TÜBİTAK, güneş tutulmasının nasıl izleneceği konusunda şu bilgileri veriyor: “Parçalı tutulmayı gözlemlemek için mutlaka özel olarak üretilmiş Güneş filtresine sahip teleskoplar veya ‘Tutulma Gözlüğü’ kullanılmalıdır. Aksi takdirde, filtresiz dürbün, teleskop gibi optik aletlerle Güneş’e doğrudan bakmak, göz retinasında ciddi hasara yol açabilir.” Bu nedenle, tutulmayı izlemek isteyenlerin bazı önlemler alması önemlidir. Göz koruması olmadan Güneş’e bakmaktan kaçının. Güvenli görüntüleme için güneş tutulması gözlüğü veya iğne deliği projektörü kullanmalısınız.
4- Güneş Tutulması Canlı Nasıl İzlenir?
Hava koşulları uygun olduğunda, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesi içindeki Bilim Toplum Merkezi (BİTOM) 12:00-15:00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olacak ve özel filtreli teleskoplarla bu süreç gözlemlenebilecek. Ayrıca, tutulmanın tamamı TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Youtube kanalından canlı olarak yayınlanacak. Bunun yanı sıra, Youtube’da çeşitli canlı yayınlar da bulabilirsiniz. Aşağıya iki örnek ekliyoruz: Sanal Teleskop Projesi de 25 Ekim’de canlı yayın yapacak.
5- Güneş Tutulması Nedir?
Ay, Dünya etrafında bir yıl içinde yaklaşık on iki kez döner. Ancak, Ay’ın yörünge düzlemi ile Dünya’nın yörünge düzlemi arasında beş derece kadar bir açı bulunur. Bu nedenle, her seferinde Ay, Güneş’in tam önünden geçmez. Ay’ın eksen eğikliği ve yörünge yapısı sebebiyle, her yıl en az iki, en fazla beş güneş tutulması meydana gelir. Peki, güneş tutulması tam olarak nedir? Güneş tutulması, Ay’ın Dünya ile Güneş arasına girmesi ve Güneş’i kısmen ya da tamamen örtmesi ile oluşan bir doğa olayıdır. Parçalı güneş tutulması ise, Ay’ın Güneş’in bir bölümünü örtmesi sonucunda meydana gelir.
