Çin’den İhracat Kısıtlamaları: Galyum ve Germanyum Üzerine Yeni Düzenlemeler
Çin, bu hafta gerçekleştirdiği önemli bir duyuruyla, galyum ve germanyum ürünleri ile bilgisayar çiplerinde kullanılan metaller ve diğer ilgili ürünler için 1 Ağustos’tan itibaren ihracat kısıtlamaları getireceğini açıkladı. İlk bakışta zararsız görünen bu kısıtlamalar, aslında yarı iletken, telekomünikasyon ve elektrikli araç endüstrileri için kritik bir öneme sahip.
Çin hükümetinin aldığı karara göre, galyum ve germanyum ihracatı için öncelikle ilgili makamlardan onay alınması gerekecek ve bu kısıtlamalar 1 Ağustos itibarıyla yürürlüğe girecek. Dünyanın en büyük galyum ve germanyum üreticisi olan Çin, global galyum üretiminin yaklaşık %80’ini karşılıyor. Avrupa endüstri derneği Critical Raw Materials Alliance (CRMA) verilerine göre, dünya genelindeki germanyum arzının yaklaşık %60’ı yine Çin’den gelmekte; geri kalan kısmı ise Kanada, Finlandiya, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri’nden sağlanıyor.
- Germanyum, fiber optik sistemlerde ve gece görüş gözlüklerinde yaygın olarak kullanılırken, galyum yarı iletkenler için vazgeçilmez bir malzeme olarak öne çıkıyor.
- CRMA, Avrupa’da yalnızca bir, geri kalanının ise Japonya ve Çin’de olmak üzere sınırlı sayıda şirketin gerekli saflıkta galyum üretebildiğini belirtmektedir.
Germanyum ve Galyum Nedir? Ne İşe Yarar?
CNBC’nin haberine göre, bu karar, Çin’in ABD ve Avrupa ile olan teknoloji rekabetinin giderek kızıştığı bir dönemde gelmiş bulunuyor. Germanyum ve galyum, doğal ortamda bulunmayan metaller olup, genellikle diğer metallerin rafinasyon süreçlerinin yan ürünleri olarak elde ediliyorlar. Gümüşümsü beyaz bir metal olan germanyum, esasen çinko üretiminin bir yan ürünü olarak ortaya çıkarken, galyum ise boksit ve çinko cevherlerinin işlenmesi sonucunda elde ediliyor.
- Germanyum, güneş enerjisi sistemleri ve fiber optik teknolojiler gibi birçok alanda kullanılabilmektedir. Askeri uygulamalarda, özellikle gece görüş gözlüklerinde önemli bir role sahiptir. Ayrıca, germanyum içeren güneş panellerinin uzayda da kullanım alanları bulunmaktadır.
- Galyum ise cep telefonları ve uydu iletişimi gibi alanlarda radyo frekansı çipleri üretiminde kullanılan galyum arsenit kimyasal bileşiğinin üretiminde kritik bir malzeme olarak yer alır. Bu bileşik, yarı iletken teknolojisinde önemli bir yere sahiptir.
Kararın Ardındaki Sebepler ve Olası Etkileri
Eurasia Group, bu kararın “ölümcül bir darbe değil, bir uyarı atışı” olduğunu belirtirken, CNBC’nin raporuna göre ABD ve Avrupa, bu metallerin büyük miktarlarda ithalatını gerçekleştirmiyor. Örneğin, ABD, 2022 yılında yalnızca 5 milyon dolarlık galyum metali ve 220 milyon dolarlık galyum arsenit alımı gerçekleştirmiştir. Belçika, Kanada, Almanya, Japonya ve Ukrayna, germanyum üretimi konusunda potansiyel taşımaktadır. Ancak Çin’in özelliği, bu metalleri diğer ülkelerden daha düşük maliyetle üretme kapasitesine sahip olmasıdır.
Peki, kararın arka planında yatan nedenler nelerdir? Eurasia Group’a göre, bu karar, Çin’in ABD, Japonya ve Hollanda gibi rakip ülkelerle olan ilişkilerinde misilleme seçeneklerini hatırlatmak amacıyla alınmış olabilir. Bu kısıtlamalar, diğer ülkeleri Çin’in yüksek teknoloji ürünlerine erişiminde daha fazla engel koymaktan caydırmayı hedefliyor.
Fiyatların Etkilenme İhtimali
Ancak bu konuda farklı görüşler de mevcut. Bazı uzmanlar, artan fiyatların tüketicilere yansımasının zaman alacağına dikkat çekerek, kısa vadede elektronik ürünlerde belirgin bir fiyat artışı beklemediklerini ifade ediyor. Ancak bu kısıtlamaların devam etmesi durumunda, fiyatların eninde sonunda tüketicilere yansıyacağına inanıyorlar. Ayrıca, Çin’den gelen gelişmiş makinelerin erişiminin kısıtlanmasının yanı sıra, Batılı ülkeler de yarı iletken malzemelerin üretim kapasitelerini artırma çabası içinde. Avrupa Birliği Komisyonu’nun iç pazardan sorumlu üyesi Thierry Breton, bu hafta Japonya’da Avrupa Birliği ile Doğu Asya ülkeleri arasındaki işbirliğini güçlendirme amacıyla temaslarda bulunuyor.
