JWST’nin Uzak Galaksi Keşfi: Oksijenin İzleri
James Webb Uzay Teleskobu (JWST), son altı ay içerisinde son derece uzak birkaç galaksi keşfetmeyi başardı. Ve şimdi gökbilimciler, bu galaksilerden birinde oksijen bulunduğunu duyuruyor. Bu, evrende kaydedilen en uzak oksijen tespiti olarak tarihe geçiyor. Galaksi GHZ2/GLASS-z12 olarak adlandırılıyor ve JWST tarafından tespit edilen ışık, Büyük Patlama‘dan yalnızca 367 milyon yıl sonra oluşmuş.
Nagoya Üniversitesi’nden başyazar Tom Bakx, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Gözlemsel bir astronom olmak için son derece heyecan verici bir dönemdesiniz. JWST’nin sonuçlarını test eden gözlemleri gerçek zamanlı olarak takip edebilme fırsatına sahibiz.” şeklinde belirtiyor.
Oksijenin varlığı, bu uzak galaksiler hakkında önemli bilgiler sunuyor. Evrenin ilk parlayan yıldızları yalnızca hidrojen ve helyumdan ibaretti. Bu yıldızların merkezlerindeki nükleer süreçler, yıldızlar yaşlandıkça ve genişledikçe dağılan ve bazı durumlarda patlayan diğer birçok elementin oluşumunu sağladı. İlk galaksilerdeki bu ilk yıldızların anlaşılması, galaksi evriminin güncel tablosunu tamamlamak için kritik bir öneme sahip.
JWST ve ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) sayesinde, bu ilkel nesneleri tanımaya yönelik önemli adımlar atılmaya başlandı. Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden eş lider yazar Jorge Zavala, keşif hakkında şunları aktarıyor: “Bu galaksinin gaz rezervuarlarının hidrojen ve helyumdan daha ağır elementlerle hızla zenginleştiğini gösteren parlak çizgi emisyonu, ilk nesil yıldızların oluşumu, evrimi ve yaşam süreleri hakkında bazı ipuçları sağlıyor. Oksijen gazı ile yıldızların emisyonu arasında gözlemlediğimiz küçük ayrım, bu erken galaksilerin gazı galaksi merkezinden çevresine ve hatta ötesine fırlatan şiddetli patlamalardan etkilendiğini de gösteriyor.”
