NASA’nın Psyche Sondası İlk Lazer İletişimini Gerçekleştirdi
Asteroit Psyche’ye bağlanan altın başlıklı lazer alıcı-verici, Salı günü ilk ışığını gördü. Bu, uzaydan lazer ışınları yoluyla veri gönderip almanın ilk kez gerçekleştirildiği bir anı işaret ediyor. NASA’nın yaptığı açıklamaya göre, yaklaşık 16 milyon kilometre mesafedeki derin uzayda, lazerle kodlanmış veriler Caltech’in San Diego County, California’daki Palomar Gözlemevi’nde bulunan Hale Teleskobu’na yönlendirildi.
Optik iletişim, daha önce Dünya yörüngesinde ve Ay’da veri iletimi için kullanılmıştı. Ancak NASA, derin uzaya yönelik gelecekteki görevler öncesinde iletişim yeteneklerini geliştirmeye çalışırken bu test, lazer ışınlarının ulaştığı en uzak mesafe olarak tarihe geçiyor. NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı’nda (JPL) görevli DSOC proje teknoloji uzmanı Abi Biswas, bu gelişmenin büyük bir başarı olduğunu belirtti: “İlk ışığa ulaşmak muazzam bir başarı” ifadesini kullanan Biswas, “Yer sistemleri, DSOC’nin Psyche uzay aracındaki uçuş alıcı-vericisinden gelen derin uzay lazer fotonlarını başarıyla tespit etti ve biz de bazı veriler gönderebildik. Bu, derin uzaydan ‘ışık parçacıkları’ alışverişi yapabildiğimiz anlamına geliyor.” dedi.
DSOC alıcı-vericisi, Mars gibi uzak bölgelerden lazer veya optik iletişimin ilk gösterimi olarak 13 Ekim’de Psyche uzay aracında fırlatıldı. Psyche uzay aracının temel amacı, benzersiz bir metalik asteroit olan Psyche’yi keşfetmek ve incelemek; gezegen oluşumunun tarihi ve çekirdek dinamikleri hakkında önemli bilgiler sağlamaktı.
Lazer iletişim sistemleri, verileri lazer ışığındaki dalga salınımlarına paketler. Bu sayede bir mesaj, gözle görülmeyen kızılötesi ışık aracılığıyla alıcıya taşınan optik bir sinyale dönüştürülür. NASA, Ay’dan çok uzaktaki görevleriyle iletişim kurmak için genellikle radyo dalgaları kullanıyor. Ancak yakın kızılötesi ışık, verileri daha sıkı dalgalar halinde paketleyerek daha fazla bilgi iletimine olanak tanıyor.
Nasa’nın belirttiğine göre, DSOC deneyi, günümüzde uzay araçları tarafından kullanılan mevcut radyo frekans sistemlerine göre 10 ila 100 kat daha yüksek veri iletim hızlarının mümkün olduğunu göstermeyi hedefliyor. Ancak, optik iletişim, lazer ışınını doğru bir şekilde yönlendirmek için son derece hassas bir teknoloji gerektiriyor. Bu nedenle aradaki mesafe uzadıkça başarılması zorlaşıyor. Psyche asteroidi hedefine yaklaştıkça, lazer foton sinyali zayıflıyor ve fotonların hedefe ulaşması daha uzun bir zamanı alıyor; bu da 20 dakikadan fazla bir gecikme yaratıyor.
Veriler Dünya’ya ulaştığında, kontrol merkezinin uzay aracının yeni konumuna göre yeniden ayarlanması gerekecek. JPL’de DSOC operasyon lideri Meera Srinivasan, yapılan testin yer sistemleri ile uçuş alıcı-vericisini tamamen birleştiren ilk test olduğunu belirtti. Srinivasan, “Bu zorlu bir çalışmaydı ve daha fazla işimiz var, ancak kısa bir süreliğine bazı verileri iletmeyi, almayı ve çözmeyi başardık.” diye ekledi.
